نوشته های محمد مهدی ناصر

درس چهاردهم

 

     بررسی ضرب المثل های ترکی

 

 

درکشورعزیزما ن ایران زبان های مختلفی وجود دارد یکی از این ها زبان ها زبان

 

ترکی است که درچنداستان هایی مانند اردبیل ،تبریزوزنجان رایج است همان طور

 

 درکشورهایی مانند جمهوری آذربایجان وترکیه زبان ترکی محلی  استفاده می شود

 

درزبان ترکی ضرب المثال های خوب وشیرین وجود دارد که ازنسل های قدیم 

 

مانده است .

 

ضرب المثال هایی مانند"آزدانیش دانیش،نازدانیش"یعنی این که کم حرف بزن و

 

حرف معنادار بزن.

 

ضرب المثال دیگر"کچل باخی آینه ی ،آدین گیی ازگیه"یعنی این که عیب های خودش

 

را به دیگران نسبت می دهد.

 

. این ضرب المثال ها نشان دهنده ی شیرینی زبان ترکی است وهرشنونده ای

 

را به خود جلب می کند .این ضرب المثال ها هنگامی کاربرد دارد که بامعنی

 

این ضرب المثال رابه داشته با شد آن ها راکار می برند.

 

 

 

 

 

 

خودارزیابی

 

 

1-چرا می گویند ضرب المثال ها ترکی شیرین است؟

 

2- منظورازضرب المثال "کچل باخی آینیه آدین گویی ازگیه"چیست؟

 

3- پیام اصلی این درس چیست؟

 

4-......................................................................

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دانش های زبانی وادبی

 

 

نکته اول

 

به جمله های زیر توجه نمایید ودرباره ی آنها درکلاس گفت وگوکنید.

 

-علی کفش های جدیدش را پوشید.

 

-کشاورزان گندم را کاشتند.

 

-شاگردان خوشحال شدند .

 

-هوا سرد است .

-مریم معلم مدرسه بود.

 

چنانچه ملاحضه می کنید فعل جمله ی اول ودوم انجام کاری را نشان

 

می دهد ،امافغل های جمله ی سوم ،چهارم وپنجم وقوع کاری رانشان

 

نمی دهد بلکه تنها برای نسبت دادن چیزی به چیز دیگر به کارمی رود

 

مثلا در جمله ی سوم"خوش حالی" به شاگردان ودرجمله ی چهارم

 

«سردی» به هوا نسبت داده شده است.

 

به فعل هایی مانند «شد»،«است»و«بود»که برای نسبت دادن چیزی به

 

چیزی به کار میروند، فعل «اسنادی» می گوییند.

 

نکته ی دوم

 

شعر زیررا، یک بار بخوانید وطرزقرارگرفتن قافیه رادرآن مشخص کنید.

 

چه خوش گفت زالی به فرزند خویش                  چودیدش پلنگ افکن وپیل تن

 

گر  از عهد   خردیت   یاد     آمدی                                      که بیچاره بودی درآغوش من

 

نکرد ی در این روز بر من جفا که                   تو  شیر مردی و من   پیرزن

 

 

 

به این نوع شعر«قطعه» می گو یند.اکنون به شکل قافیه در شعرتوجه کنید.

 

.......................................                 ....................................

 

......................................                 ....................................

 

.....................................                 ......................................

 

 

قطعه،شعری است که در آن به پند واندرزومسایل اخلاقی واجتماعی

 

می پردازند ومصراع های دوم همهَ بیت های آن هم قافیه هستند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کار گروهی

 

1-درباره ی ضرب المثال های ترکی با یک دیگر گفت وگو کنید.

 

2-درباره ی ضرب المثال های ترکی توضیح دهید.

 

3-چند ضرب المثال ترکی به کلاس بیاورید وبخوانید.